CZYM JEST WĄKROTKA AZJATYCKA?
Centella asiatica, czyli wąkrotka azjatycka. Rozpoznawana również pod nazwą Tygrysie Ziele raz Gotu Kola. To ceniona roślina medycyny ajuwerdyjskiej (ayur - życie, veda - wiedza), jest uznawana za jedną z najstarszych metod leczniczych. Jej dobroczynne działanie znane jest w południowo-wschodniej Azji, zwłaszcza w Indiach już ponad 3000 lat.
To roślina, należąca do rodziny Apiaceae, czyli selerowatych. Wywodzi się z Cejlonu oraz Indii, a można ją spotkać w Australii, Japonii, Sri Lance, Chinach, na Madagaskarze oraz w południowej Ameryce.
Już w XIXw. zaczęto jej używać w leczeniu łuszczycy, trądu, egzemy, ran, oparzeń, twardziny, blizn, bliznowców oraz wrzodów układu pokarmowego. [1]
Obecnie w medycynie trwają próby umożliwiające wykorzystanie wąkrotki azjatyckiej w celu leczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego, jak również ran skórnych i owrzodzeń. Wyciąg z wąkrotki azjatyckiej jest także wsparciem w terapiach chorób naczyń włosowatych. [2]
Badania in vitro z wykorzystaniem Centella asiatica udowodniły, iż znajdujące się w wyciągu tej rośliny triterpeny zarówno azjatykozyd oraz madekasozyd działają przeciwłuszczycowo, za sprawą hamowania procesu proliferacji keratynocytów SVK-14.
WĄKROTKA AZJATYCKA W KOSMETYKACH
Ekstrakty wąkrotki azjatyckiej stosowane w przemyśle kosmetycznym oraz farmaceutycznym znalazły zastosowanie w proszkach, maściach, pudrach, tabletkach, kremach przeznaczony dla skór borykających się z owrzodzeniami, bliznami, oparzeniami oraz ranami, a także w kosmetykach o działaniu przeciwstarzeniowym i modelującym sylwetkę. [3]
Surowcem leczniczym pozyskiwanym z wąkrotki azjatyckiej w medycynie Dalekiego Wschodu są zarówno liście, jak i cała roślina z korzeniami, stosowane od tysięcy lat jako swoiste panaceum w różnych chorobach ośrodkowego układu nerwowego, nadciśnieniu, chorobie wrzodowej przewodu pokarmowego, chorobach skóry, w tym m.in. w terapiach leczniczych trudno gojących się ran.
Uznaje się, iż regularne stosowanie ma wpływ na poprawę pamięci.
Wąkrotka azjatycka posiada działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze, dlatego też bardzo często wykorzystywana jest w kosmetykach przeznaczonych dla cer trądzikowych i problematycznych.
PRODUKTY Z WĄKROTKĄ AZJATYCKĄ DOSTĘPNE W NASZYM SKLEPIE:
|
|
|
|
PURITO - Centella Green Level Calming Toner - Łagodzący Tonik z Wąkrotą Azjatycką |
|
|
|
|
|
IUNIK - Centella Calming Gel Cream - Kojący Żelowy Krem z Wąkrotą Azjatycką |
|
|
|
|
|
|
BENTON - Goodbye Redness Centella Spot Cream - Punktowy Krem na Niedoskonałości |
WŁAŚCIWOŚCI ANTYCELLULITOWE WĄKROTKI AZJATYCKIEJ
Cellulit (lipodystrofia) jest defektem tkanki podskórnej, która występuje zwykle w parze z zaburzeniami mikrokrążenia, zmianami w strukturze białek fibrylarnych oraz zaburzonym metabolizmem trójglicerydów.
Skutkiem czego są zmiany w postaci zgrubień, nierównomiernych pofałdowań, często określane mianem skórki pomarańczowej. Defekt ten lokalizuje się głównie w obszarze brzucha, bioder i pośladków. Przyczyną powstawania cellulitu jest m.in. nadmierne kumulowanie się trójglicerydów w adipocytach (komórkach tłuszczowych).
Wykazano, iż Centella asiatica posiada działanie antycellulitowe, pobudza mikrokrążenie skórne, wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych dzięki zmniejszeniu przepuszczalności naczyń włosowatych oraz zwiększeniu ich elastyczności. Umożliwa to ochronę naczyń krwionośnych, co zapobiega powstawaniu teleangiektazji. [4]
WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWRODNIKOWE WĄKROTKI AZJATYCKIEJ
Wąkrotka azjatycka z uwagi na dużą zawartość polifenoli oraz triterpenów wykazuje silne działanie przeciwutleniające, co sprawia, że doskonale działa przeciwrodnikowo oraz chroni naszą skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania UV.
Wykazano, iż wąkrotka azjatycka swym dobroczynnym działaniem w roli antyutleniacza jest na bardzo wysokim poziomie i śmiało można ją porównać do działania, jakie wykazuje witamina C.
SYNTEZA KOLAGENU A WĄKROTKA AZJATYCKA
Jedną z cenniejszych właściwości wąkrotki azjatyckiej są duże możliwości regeneracyjne tej rośliny. Jest to możliwe, ponieważ wpływa ona na pobudzenie fibroblastów do syntezy kolagenu typu I i III, co odpowiada m.in. za niwelowanie widoczności zarówno rozstępów, jak i blizn. [5]
Za prawidłową syntezę kolagenu odpowiada transformujący czynnik wzrostu beta (TGF-B), który odpowiada za regulowanie transkrypcji genu kolagenu typu I i III.
DODATKOWE INFORMACJE:
CHARAKTERYSTYKA WĄKROTKI AZJATYCKIEJ
Centella asiatica to roślina występująca w skupiskach wyróżniających się obfitością liści. Wąkrotka azjatycka jest wieloletnią, leczniczą rośliną, która należy do rodziny baldaszkowatych (Umbelliferae).
Posiada korzeń główny pionowy, a jej łodyga może mieć postać gładką bądź też być pokryta włoskami tylko w dolnej części. Łodyga posiada również węzły, z których powstają liście charakteryzujące się małym przylistkiem oraz długim ogonkiem mogącym osiągać długość nawet 6mm. Liście mają kształt nerkowaty bądź dłoniasty, a ich wierzchołek jest zaokrąglony. Powierzhnia liści wąkrotki azjatyckiej jest gładka i posiada promieniście rozchodzące się żyłki.
Jeden liść osiąga średnice około 1,3-6,3cm. Kwiaty wąkrotki azjatyckiej posiadają białe, ciemno-różowe, a niekiedy nawet czerwone zabarwienie. Jej kwiatostan ma kształt baldachimu i zawiera od 1-5 kwiatów. Owoce są małych rozmiarów, mogą być owalne lub okrągłe i osiągają długość 8mm. Surowiec ten jest właściwie bezwonny i charakteryzuje się lekko wyczuwalnym, korzennym posmakiem. Po uprzednim zebraniu owoce są suszone na słońcu.
Wąkrotka azjatycka zarówno budową jak i pod kątem składu chemicznego bardzo przypomina wąkrotkę zwyczajną (Hydrocotyle vulgaris L.,) dostępną na terenie Europy. Różnią się one jedynie morfologią owoców, liści oraz kwiatostanu. [6]
SKŁAD CHEMICZNY WĄKROTKI AZJATYCKIEJ
Skład chemiczny Centella asiatica bogaty jest w związki triterpenowe, które zawierają glikozydy (saponiny) triterpenowe (madekassozyd, bramozyd, tankunizyd, braminozyd, centellozyd, centellasaponiny A,B,C,D, azjatykozyd B, indocentellozyd, izotankunizyd, skefellozyd) oraz kwasy triterpenowe (izotankunowy, indocentoikowy,centykowy, indocentoikowy, azjatykowy, madazjatykowy, izobramowy, madekasowy, betulinowy, centellowy, centoikowy, tankunowy). Wśród których na szczególną uwagę zasługują madekasozyd, azjatykozyd, kwas madekasowy i kwas azjatykowy ze względu na najwyższą aktywność biologiczną.
Ciekawym faktem jest, iż z rośliny Centella asiatica udało się wyizolować także inne cenne składniki, m.in. flawonoidy, występujące w liściach. (kemferol, kwercetynę oraz pochodne glikozydowe, czyli apigeninę, licetin, castiliferol, naringeninę, luteolinę, castillicetin, fitosterole (B-sitosterol, kampesterol, B-stigmasterol), kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy), monosacharydy (glukoza, sacharoza, ramnoza, arabinoza, sacharoza, fruktoza, rafinoza), polisacharydy, aminokwasy (kwas hlutaminowy, glicyna, fenyloalanina, seryna, kwas asparginowy oraz alanina), olejek eteryczny, karotenoidy, a także witaminy z grupy C i B. [7]
Należy wspomnieć iż skład chemiczny rośliny jest zależny od jej miejsca występowania. Dla przykładu dominującym składnikiem aktywnym odmiany chińskiej jest saponina triterpenowa oraz madekasozyd. Co ciekawe na terenie samych Indii występuje aż 5 różnych odmian wąkrotki azjatyckiej, zawierających inny skład chemiczny.
Wymogi farmakoperii polskiej oraz europejskiej mówią iż surowiec kosmetyczny oraz farmaceutyczny to rozdrobnione oraz wysuszone nadziemne części wąkrotki azjatyckiej, które zawierają przynajmniej 6% pochodnych triterpenoidów. [8]
Z takich surowców uzyskuje się esktrakty zarówno alkoholowe jak i wodne wąkrotki azjatyckiej bądź poszczególnych związków zawartych w tej roślinie, które następnie stosowane są w przemyśle kosmetycznym.
Do tych najczęściej wykorzystywanych należy m.in. TECA (titrated extract of Centella asiatica), a także miareczkowany TTFCA (total triterpenoid fraction of Centella asiatica).
TECA jest to oczyszczony , frakcjonowany wyciąg, który dodatkowo został wzbogacony w w frakcje kwasów triterpenowych oraz azjatykozyd.
PODSUMOWANIE
Centella asiatica znana także jako Gotu Kola, to jedna z najbardziej cenionych roślin o działaniu lecznicznym z terenów Dalekiego Wschodu. Swą dużą popularność, jaką zyskała w ostatnim czasie zawdzięcza wielokierunkowemu działaniu, które poparte jest badaniami naukowymi.
W medycynie ajurwerdyjskiej zarówno wąkrotka azjatycka, jak i produkty z niej uzyskiwane były stosowane już tysiące lat temu do leczenia zewnętrznego oraz wewnętrznego różnych chorób skórnych, układu sercowo-naczyniowego, ośrodkowego układu nerwowego, jak również w celu wsparcia układu immunologicznego.
Wszechstronne działanie lecznicze Centella asiatica wpływa na duże zainteresowanie naukowców, czego efektem są coraz liczniejsze publikacje naukowe związane z farmakologią wyciągów tej rośliny.
Piśmiennictwo:
[1.] Brinkhaus B,Lindner M,Shuppan D,Hahn EG.Chemical,pharmacological and clinical profile of the East Asian medical plant Centella asiatica. Phytomedicine 2000,75:427-448.
[2.] Karłowicz-Bodalska K,Han S,Han T,Miranowicz M,Bodalska A.Centella asiatica (L.) Urban, syn.Hydrocotyle asiatica L.-Wąkrotka azjatycka-znana roślina lecznicza Dalekiego Wschodu. Postępy Fitoter 2013,4:225-235.
[3.] Assessment report on Centella asiatica (L.) Urban, herba,European Medicines Agency , November 2010.
[4.] Cesarone MR,Belcaro G,Rulo A, Griffin M,Ricci A, et al. Microcirculatory effects of total triterpenic fraction of Centella asiatica in chronic venous hypertension: measurement by laser Doppler
[5.] Liu M,Dai Y,Li Y, Huang F, Gong Z, Meng Q, Madecassside isolated from Centella asiatica herbs facilites burn wounhealing in mice. Planta Med 2008,74L809-815
[6.] Sampson JH,Raman A,Karlsen G,Navaria HI,Leigh M.In vitro keratinocyte antiproliferant effect of Centella asiatica extract and triterpenoid saponins. Phytomedicine 2001, 8:230-235.
[7.] Subban R, Veerkakumar A, Manimaran R, Hashim KM, Balachandran I.Two new flawonoids from Centella asiatica (Linn.) J Nat Med 2008, 62:369-373.
[8.] Polish Pharmacopoeia IX.Polish Pharmaceutical Society,Warsaw 2011.
O AUTORCE:
Patrycja Komuda
Absolwentka Wyższej Szkoły Inżynierii i Zdrowia o specjalizacji kosmetologia bioestetyczna. Jako kosmetolog regularnie podnosi swoje kwalifikacje, uczestnicząc w licznych szkoleniach oraz kursach. Wyznaje filozofię holistycznego podejścia do pacjenta, co umożliwia jej skomponowanie indywidualnych planów pielęgnacyjnych dobranych na miarę potrzeb. Prywatnie mama oraz żona.
Prowadzi profil na instagramie, na którym dzieli się swoją wiedzą. Znajdziesz ją pod nazwą @patrycjakosmetolog